Geborduurde schoudertas van een Thaise bergstam

Karen schoudertas - geborduurde Thaise schoudertas - Handwerkwereld

De hier afgebeelde geborduurde schoudertas vonden wij op de nachtmarkt van de Thaise stad Chiangmai. Deze markt begint rond zes uur ‘s avonds en gaat tot laat in de nacht door. Bergstammen uit de hele omgeving verkopen er hun handgemaakte producten. Je kunt er voor een prikkie mooi weef- en borduurwerk kopen. Het is echter soms nogal commercieel. Deze tas zag er heel oorspronkelijk uit, maar is dit ook werkelijk zo?

De Karen-bergstam

Ons werd verteld dat deze geborduurde Thaise schoudertas afkomstig was van de Karen. Dit is een bergstam die leeft in het grensgebied van Thailand, Myanmar en China. Ze komen waarschijnlijk van oorsprong uit de Gobi-woestijn. Eeuwen geleden zijn ze naar het gebied dat nu Myanmar heet getrokken en in de 19de eeuw daar verdreven naar Noord-Birma en Noordwest-Thailand. De Karen in Myanmar voeren al tientallen jaren een guerrilla tegen het militaire bewind aldaar. Daardoor zijn er veel mensen naar Thailand gevlucht.

Karen-dorp in Noord-Thailand - foto Greg Goodman - Handwerkereld

Karen-dorp in Noord-Thailand – foto Greg Goodman.

 

Padaung-vrouwen - Handwerkwereld

Padaung-vrouwen.

In Thailand, en meer nog in Myanmar en Laos, leven veel etnische minderheden die hun eigen taal, cultuur en gebruiken kennen. De Karen, die door de Thais Kariang worden genoemd, zijn de grootste bergstam in Thailand. Ze zijn onderling weer verdeeld in diverse stammen. Daarvan is er één die u vast wel kent: de langnek-Karen of Padaung. De vrouwen van deze stam dragen om hun hals een groot aantal koperen ringen. Hierdoor krijgen ze een langere nek, vandaar de bijnaam. De Karen spreken een taal uit de Tibeto-Birmaanse taalgroep en hangen voornamelijk een animistisch geloof aan, een geloof in geesten, die bijvoorbeeld verbonden zijn aan de grond, aan planten, dieren of voorouders.

Het mooie voor ons handwerkliefhebbers is dat de diverse Karen-stammen, maar ook andere bergstammen in dit gebied, nog vaak hun handgemaakte, traditionele kostuums dragen, wat ze een bezienswaardigheid maakt voor toeristen. De leden van bergstammen zijn vaak armer dan de gewone Thais. Gelukkig weten ze tegenwoordig enigszins te profiteren van het toerisme door de verkoop van traditionele volksnijverheidproducten. Denk daarbij aan handgemaakt textiel, vlechtwerk, houtsnijwerk en dergelijke. Zo kwamen wij dus ook aan deze mooie schoudertas.

De schoudertassen van de Karen

Voor de Karen is de schoudertas bijna een vast onderdeel van hun traditionele kleding. Wanneer u op een willekeurig moment een Karen-bergdorp zou bezoeken, loopt waarschijnlijk de helft van de bewoners met een schoudertas rond. Kinderen voor hun schoolboeken, vrouwen voor de boodschappen, kleding en dergelijke.

Karen-weefster met heupweefgetouw - Handwerkwereld

Karen-weefster met heupweefgetouw.

 

De tas is meestal gemaakt van twee delen handgeweven stof: één deel voor de schouderband en zijkant van de tas, een tweede deel voor de voor- en achterkant. De tas kan in veel kleuren uitgevoerd zijn, meestal pastelkleuren. Verder komt men donkerblauw, donkerrood, bruintinten en oranje tegen. De patronen zijn meestal geometrisch: driehoeken, vierkanten, sterren en dergelijke. Vaak is de onderkant met kralen versierd.

 

Deze schoudertas

Karen schoudertas (detail applicaties) - Handwerkwereld

Karen schoudertas (detail applicaties).

‘Onze’ schoudertas is uitgevoerd in een oranje stof van geweven hennep, wat een gebruikelijk materiaal is in deze streken. De tas wordt gesloten door een grote ronde, zilveren knoop aan de voorkant door een lus die aan de achterkant vastzit. Op de ondergrond aan de voorkant is een stuk oranje borduurstof vastgezet, geborduurd met kruissteken in geometrische patronen in oranje, bruin en groen.

De onderkant van de tas is voorzien van applicatiewerk in blauw, oranje en rood, waarbij de breedste band is voorzien van fijn borduurwerk in satijnsteek. Helemaal aan de onderkant hangen strengen kralen, uitlopend in wollen franje. De tas is, zonder franje, ongeveer 23 cm breed en 33 cm hoog.

Tas in traditioneel Yao-borduurwerk - Handwerkwereld

Tas in traditioneel Yao-borduurwerk.

Karen-schoudertassen zijn traditioneel gemaakt van handgeweven stof, terwijl deze tas dus geborduurd is. De Karen staan bekend om hun prachtige weefsels, maar ze borduren niet. Met deze tas is dus iets vreemds aan de hand. Het zijn met name de Yao (ook wel Mien genoemd) die bekend zijn om hun fraaie borduurwerk, maar het Yao-borduurwerk ziet er heel anders uit. Vergelijkt u het maar eens met de Yao-tas die hiernaast is afgebeeld: heel andere patronen en de typische Yao-kleuren blauw, geel en groen.

De kleuren en patronen die in de Karen-schoudertas zijn verwerkt zijn echter wel typisch in de Karen-stijl, maar de uitvoering als borduurwerk is ongebruikelijk. We weten niet hoe dit komt. Een gelegenheidssamenwerking, een lid van een bergstam die een nieuwe, commerciële richting zocht, ingegeven door de toeristische vraag?

Telpatroon van het borduurwerk

Karentas - detail van het borduurwerk - geborduurde Thaise schoudertas - Handwerkwereld

Karentas – detail van het borduurwerk.

Wat overeind blijft is dat we het een mooie geborduurde Thaise schoudertas vonden en hem hebben meegenomen. We hebben een teltekening gemaakt van het fraaie borduurwerk, met opgave van DMC-kleurnummers. De originele Thaise schoudertas is geborduurd met een lokaal garen, dat dikker is dan een DMC-draad. We raden daarom aan om de tas met twee draden op een 11-draads aftelbare stof te borduren (bijvoorbeeld Jobelin).

U vindt de teltekening van het borduurwerk van de tas hieronder, met de DMC-kleurnummers (klik op de afbeelding voor een vergroting). Omdat applicatiewerk toch weer een heel andere techniek is, hebben we de onderste banden op de tas in de teltekening ook uitgevoerd als kruissteekborduurwerk.

Meer informatie

Over de Karen op deze website: www.stolaf.edu/people/leming/artifacts99.htm
Bibliografie over textiel van Thaise bergstammen: http://www.tribaltextiles.info/bibliographies/Thailand_books.htm

Karentasje - telpatroon

Karentas – telpatroon (klik om te vergroten).

Karentasje - legenda DMC-kleuren

Karentasje – legenda DMC-kleuren.

 

 

 

 

 

 

Karen Thaise geborduurde schoudertas - Handwerkwereld

Karen geborduurde schoudertas in zijn geheel.

Aantal keren gelezen: 23932.

Deel dit artikel
FacebooktwitterredditpinterestlinkedintumblrmailFacebooktwitterredditpinterestlinkedintumblrmailby feather

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.